میزگردهای تلویزیونی، ادامه اعترافات متهمان در دادگاه

مسیح علی نژاد:

تنها چند روز پیش از از آنکه خبرگزاری فارس از برگزاری میزگرد تلویزیونی با حضور سعید حجاریان، سعید شریعتی و محمد عطریانفر خبر دهد، رهبری جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده بود: " اعتراف افراد در دادگاه ها علیه خود ودر مقابل دوربین ها و بینندگان میلیونی،شرعا، عرفا و عقلا، حجت، مسموع و نافذ" است. بدین ترتیب پس از تاکید رهبری مبنی بر معتبر بودن اعترافات متهمان از زبان خودشان، خبرگزاری های نزدیک به دولت خبر دادند: حجاريان، عطريانفر و شريعتي در یک ميزگرد تلویزیونی، با سؤالات صريح مجري برنامه درباره علت واقعي تغيير نگرش ها و ديدگاههايشان و روند سريع اين تحولات فكري رو به رو شدند و به تشريح علل و چگونگي اين تحولات فكري و نظري پرداختند.


پیش از این نیز تنها چند روز پس از آنکه در اعترافات سعید حجاریان در دادگاه متهمان پرونده انتخاباتی، از «ضعف علوم انسانی»، «كثرت دانشجو در رشته های علوم انسانی»، «ترجمه های اغلب ناقص و بدون نقد» و «ردپای مكاتب مختلف از ماركسيسم ارتدوكس تا نئوليبراليسم» در متون دانشگاهی علوم انسانی به عنوان دلایل مخالفت دانشجویان و استادان با نظام یاد شده بود، آیت الله خامنه ای نیز مشابه همین سخنان حجاریان را در خطاب به دانشجویان و دانشگاهیان مطرح کرد و یاد آور شد: «تحصيل حدود دو ميليون دانشجو از سه ميليون و نيم دانشجوی كشور در رشته های علوم انسانی» «نگران کننده» است «زيرا توانايی مراكز علمی و دانشگاه ها در زمينه كار بومی و تحقيقات اسلامی در علوم انسانی و همچنين تعداد اساتيد مبرّز و معتقد به جهان بينی اسلامی رشته های علوم انسانی در حد اين تعداد دانشجو نيست.»


و این روزها دوباره پس از تاکید رهبری مبنی بر شرعی بودن اعترافات متهمان از زبان خودشان، تلویزیون تحت نظارت آیت الله خامنه ای، میزگردی با حضور عطریانفر، حجاریان و شریعتی ترتیب داده است که طی آن آسیب شناسی ترویج علوم انسانی غربی در دانشگاه ها و پیامدهای سیاسی و اجتماعی تبعیت نخبگان و فعالان سیاسی از نظریات غربی بدون توجه به شرایط عینی ایران و برخی مسائل و حوادث اخیر بحث و بررسی می شود. پیش از این رهبر جمهوری اسلامی نیز «بسياری از علوم انسانی» را «موجب بی اعتقادی به تعاليم الهی و اسلامی» و «ترويج شكاكيت و ترديد در مبانی دينی و اعتقادی» دانست.


قرار است سلسله نشست های نظری تلویزیون جمهوری اسلامی در خصوص آسیب شناسی مسائل حوزه علوم انسانی و تاثیرپذیری نخبگان و فعالان سیاسی از نظریات غربی در آینده ادامه یابد و زندانیان و چهره های دانشگاهی و آکادمیک دیگری نیز با حضور در میزگردهای مشابه در این خصوص اعلام نظر کنند که البته بنا بر گزارش خبرگزاری فارس، جملگی این اظهارنظرها نیز در راستای نقد دیگاههای گذشته خود زندانیان از زبان خودشان و تشریح ماجرای تحول و دگرگونی نظراتشان در زندان خواهد بود.


تعطیلی دادگاههای علنی، آغاز میزگردهای تلویزیونی


پس از جابجایی ریاست قوه قضاییه ایران، بنا بر اختیارات قانونی رهبری جمهوری اسلامی ایران، از تعدد و شتابی که پیش از این در برگزاری دادگاههای علنی متهمان پرونده انتخابات شاهد بودیم، خبری نیست و حتی اسامی زندانیانی که اعترافات آنها در دادگاه مطرح می شد نیز به صورت مستعار در خبرگزاری های نزدیک به دولت منتشر می شد. به عنوان نمونه اعترافات عبدالله مومنی در پنجمین دادگاه متهمان انتخاباتی، با حروف اول نا م و نام فامیل وی در خبرگزاری فارس گزارش شده بود.


پخش اعترافات چهره های شاخص حزبی، سیاسی، دانشگاهی در دادگاههای علنی و حضور مقامات سابق جمهوری اسلامی با لباس های زندانی و به صورت غیر عرفی در صحن دادگاه، اعتراضات زیادی نسبت به نحوه برگزاری و شکل حضور زندانیان در برابر دوربین های تلویزیونی برانگیخت و روسای سابق قوه مجریه و مقننه و همچنین رییس فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام و جمعی از مراجع و علمای قم به این شیوه اعتراض کرده و این نوع اعترافات را فاقد اعتبار شرعی و قانونی خواندند.


سیدمحمد خاتمی با نمایشی خواندن آنچه که شنبه دهم مردادماه تحت عنوان دادگاه متهمان حوادث اخیر برگزار شد، اعترافات مطرح شده را فاقد اعتبار عنوان و بر محاکمه مسببان جرم ها و جنایاتی که در بازداشتگاه ها رخ داده، تأکید کرده بود. همچنین دفتر مجمع تشخیص مصلحت نظام که ریاست آن به عهده هاشمی رفسنجانی است، با انتشار اطلاعیه ای، با تاکید بر اینکه اعترافات "کذب محض" است، اعلام کرده بود:" انشاءالله همه ما در بیان مطالب و همچنین اعتراف گرفتن از بازداشت شدگان اخیر، برای خوشایندی یک جریان خاص، اصل و اساس نظام را زیر سوال نبریم." از سوی دیگر میرحسین موسوی و سید محمد خاتمی نیز طی نامه ای به مراجع خواستار شکستن سکوت آنان در برابر آنچه قانونگریزی دستگاههای مرتبط با بازداشت شدگان خوانده بودند که مراجعی همچون آیت الله منتظری، صانعی و بیات زنجانی، پروژه اعتراف گیری از زندانیان را خلاف شرع و قرآن و غیراخلاقی تلقی کردند.


پس از این اعتراضات، این بار تلویزیون جمهوری اسلامی با کارگردانی میزگردهای متفاوتی، زندانیان را در برابر دوربین ها با لباس های متفاوت و رسمی می نشاند و زندانیان با تئوری پردازی و مناظره و مصاحبه هایی کاملا متفاوت با فضای دادگاه، علیه خودشان اعتراف می کنند. تاکنون هیچ اعتراضی از سوی مقامات و مراجع در مورد آغاز شکل گیری این میزگردهای تلویزیونی و اعترافات زندانیان علیه خودشان صورت نگرفته است. از سوی دیگر پیش از این، درخواست های زیادی توسط کسانی که به انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری معترض بوده و خارج از زندان به سر می برند، صورت گرفته تا تلویزیون میزگردی با حضور آنان تشکیل دهد . البته صدا و سیما پاسخ مثبتی به این درخواست ها نداده است. از جمله آنها مهدی کروبی، الویری عضو ستاد انتخاباتی مهدی کروبی و سعید شریعتی، سخنگوی جبهه مشارکت بوده اند که طی مصاحبه ها و نامه های جدا گانه از صدا و سیما خواسته بودند تا با دعوت از منتقدان، دیدگاههای معترضان به انتخابات اخیر را نیز پوشش دهد. سعید شریعتی ابتدا بازداشت شد و پس از تحمل چند ماه زندان اینک در میزگردی در تلویزیون حاضر شده است البته نه برای نقد انتخابات، بلکه برای نقد دیدگاههای گذشته خود و حزب متبوعش، الویری بازداشت و اینک در زندان به سر می برد و مهدی کروبی نیز به دادگاه فرا خوانده شده است.