چراغ سبز سپاه برای مذاکره با آمریکا؟

کاوه میرکاظم:

در حالی که خبر پیشنهاد اوباما برای فروش ۲۰ فروند هواپیمای بویینگ به ایران توسط وزارت خارجه آمریکا تکذیب شده و از آن به عنوان "شایعه ای دروغین" نام برده شده است، اما برخی تحلیلگران سیاسی انتشار این خبر را در نوع خود به معنای علامتی از سوی دولت محمود احمدی نژاد می دانند که به معنای آمادگی برای مذاکره با امریکا است.



به گزارش خبرنگار جرس، خبر فروش ۲۰ فروند هواپیمای بوئینگ توسط خبرگزاری نیمه دولتی فارس منتشر شد.



خبرگزاری فارس که وابسته به محافل امنیتی حکومت ایران و به خصوص سپاه پاسداران است، این خبر را به نقل از یک منبع آگاه منتشر کرد. این منبع آگاه ادعا کرده بود که رئيس جمهور آمريكا براي جلب نظر ايران به انجام مذاكره، معادل دو میلیارد و پانصد هزار دلار بوئينگ و قطعات هواپيما به ايران تحويل مي دهد. هزينه اين هواپيماها از محل اموال بلوكه شده ايران تامين شده است. به گفته خبرگزاری فارس ميزان اموال بلوكه شده ايران در آمريكا با احتساب سود آن حداقل ۴۰ ميليارد دلار است. این در حالی است که ارزش دارايي هاي اوليه بلوكه شده ايران در آمريكا به حدود ۱۸ ميليارد دلار مي رسد كه شامل اموال ديپلماتيك، وجوه نقدي، خريدها و تجهيزات نظامي (مانند هاپیماهای نظامی اف ۱۴) و کالاهای غير نظامي مي شود كه پس از تسخیر سفارت آمریکا در ایران در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ مسدود و توقيف شد. آمریکا به دلیل تحریم هایی که طی سی سال گذشته علیه ایران در نظر گرفته است از فروش هواپیماهای نظامی یا مسافربری از جمله هواپیماهای ساخت شرکت بوئینگ یا قطعات آن ها به ایران جلوگیری کرده است.



نکته جالب در اظهارات مقام آگاه خبرگزاری فارس این بود که به ادعای او پيام رئيس جمهوري آمريكا به ايران براي تحويل اين هواپيماها بعد از قطعي شدن انتخاب محمود احمدي نژاد به عنوان رئيس جمهوری به ايران فرستاده شده است. به عبارت دیگر خبرگزاری فارس با درج این خبر نشان می داد که دولت آمریکا محمود احمدی نژاد را به عنوان رییس جمهور مشروع و قانونی ایران به رسمیت شناخته است. خبرگزاری فارس، پیش از این نیز با تحریف سخنان هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه امریکا، به نقل از او اعلام کرده بود که آمریکا محمود احمدی نژاد را رییس جمهور منتخب مردم ایران می داند.



تناقض دیگری که در خبر خبرگزاری فارس دیده می شود قیمت اعلام شده درباره این هواپیماها است. خبرگزاری فارس از قول مقام آگاه اعلام کرد که "تمامی این هواپیماها نو و تولید سال ۲۰۰۹-۲۰۰۸ میلادی است و قیمت آن ها حداقل ۷۵ ميليون دلار و حداكثر ۱۲۰ ميليون دلار است". این در حالی است که قیمت آخرین مدل های هواپیمای بوئینگ در خوشبینانه ترین حالت چیزی حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار اعلام شده است. با این حساب ارزش ۲۰ فروند هواپیما چیزی بین ۴ تا ۶ میلیارد دلار می شود.



خبرگزاری فارس به فاصله کوتاهی پس از درج این خبر گفت و گویی کوتاه با حميد بهبهاني، وزیر راه را منتشر کرد. وزیر راه دولت اجمدی نژاد ضمن اعلام بی اطلاعی از این پیشنهاد گفت: در صورت صحت اين خبر، اين اقدام از سوي سياستمداران دولت آمريكا صرفنظر از سياستها عملي بشردوستانه است. بهبهانی همچنین خبر داد که بررسی این موضوع در دستور کار جلسه هیات دولت در عصر روز یکشنبه ۲۲ شهریور قرار دارد. یک روز پس از جلسه هیات دولت اما سخنگوي وزارت خارجه ایران اعلام کرد که هيچ مقام و منبع رسمي آمريكايي در خصوص فروش هواپيما به ايران مطلبي نگفته است. سخنگوی وزارت خارجه البته درباره این که آیا مقامات و منابع غیررسمی آمریکا چنین پیشنهادی را مطرح کرده اند یا نه سخنی نگفت. در همان زمان سایت خبری تابناک ادعا کرد که تاکنون شماری از این هواپیماها به ایران فرستاده شده است. تابناک منبع خبری خود را سایت خبری اسرائیلی "نشنال نیوز"، اعلام کرد و خبر داد که تا کنون بخشی از این تعداد بوئینگ با واسطهگری ونزوئلا به ایران فرستاده شده است. این در حالی است که در سایت خبری "نشنال نیوز" تنها یک خبر کوتاه درمورد پیشنهاد فروش بویینگ به ایران وجود دارد که آن نیز به نقل از خبرگزاری فارس ذکر شده است.



آشکارترین نشانه از علاقه حکومت ایران به برقراری ارتباط با آمریکا در مراسم معارفه وزیر جدید دفاع بروز کرد. در این مراسم سرلشکر سيد حسن فيروز آبادي، رئيس ستاد کل نيروهاي مسلح طی اظهاراتی بی سابقه گفت: به نظر مي رسد در دوره آقاي اوباما يک نگاه واقع بينانه تر به مسائل وجود دارد و دو پيام آقاي اوباما (به رهبر ایران) طي شش ماه اخير مي تواند نشانه همين نگاه واقع بينانه باشد. در حالی که این بخش از اظهارات فیروز آبادی در اخبار برخی خبرگزاری های نیمه مستقل منتشر نشده بود، اما خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی که مستقیما زیرنظر دولت احمدی نژاد اداره می شود آن را به عنوان صفحه اول سایت خود تبدیل کرده بود. پیش از این مقامات عالیرتبه سپاه در ایران همواره با هرگونه ارتباط و گفت و گو با آمریکا مخالفت می کردند.



آخرین نشانه ها از احتمال آغاز مذاکره میان ایران و آمریکا را هوشنگ امیراحمدی، رییس شورای ایرانیان و آمریکاییان در گفت و گویی با رادیو زمانه آشکار کرد. امیراحمدی که به عنوان یک واسطه گر (لابی من) در روابط ایران و آمریکا مشهور است، در دوران دولت نهم به ایران سفر کرده و حتی با شخص احمدی نژاد نیز دیدار کرده بود. او خبر داد که "رابطه (ایران و آمریکا) الآن خیلی فعال شده. حرف‏ها هم زیاد است و دارند در عمل هم به نتایجی می‏رسند. طبق خبرهایی که من دارم؛ اینبار، این جریان بهتر پیش می‏رود. فکر می‏کنم، اتفاقاتی بیفتد و نتایجی گرفته شود." امیراحمدی افزود: "الآن چند پیشنهاد هست که همه‏ آن‏ها را کم یا زیاد قبول کرده‏اند. احتمالاً ایران و آمریکا، حتما مذاکره‏ مستقیم می‏کنند. آمریکا حاضر است فعلاً سر مسائل غنی‏سازی بیشتر سکوت کند، حاضر است وسایل یدکی هواپیماها (بوئینگ) را بفرستد و قرار است سه آمریکایی که در ایران هستند، در همین دو هفته‏ی آینده آزاد شوند. به هرحال خبر خیلی زیاد است".